Спортска рекреација

Во секојдневната трка со времето и се поголемиот број на дневни обврски се изложуваме на претерано нервно-емоционално напрегање. При тоа се повеќе се игнорираат основните потреби на телото: јадеме нередовно и често преобилно, премалку спиеме, недоволно се одмораме, многу  пушиме, неумерено пиеме. Ние сме постојано под стрес, преоптеретени и уморни. Ние чувствуваме се повеќе и повеќе здравствени проблеми и нарушувања.

Што е здравје? Здравјето е состојба на целосна физичка, ментална и социјална благосостојба, а не само отсуство на болест. Модерната наука го дефинира здравјето на луѓето квантитативно, како збир на “резервен капацитет” на основните функционални системи. Во оваа смисла, треба да размислеме дали нашиот начин на живот само ги трошиме и намалуваме резервите на здравјто и дали правиме доволно за да се зачува и да се подобри нашето здравје. Здравје не е само наша сопственост. Здравје не го наследивме од нашите предци, но го позајмивме него од нашите потомци. Со Вашето однесување, начинот на живот и однос кон здравјето не само што влијаете на вашето здравје, него и за животот и здравјето на нашите деца, нашите внуци и правнуци.

Должина на животот и резервите на здравјето не се само определени со наследство. За нив во голема мера влијаат и други фактори, особено начинот и условите за живот и работа. Здравјето на современиот човек најмногу го загрозува преобилната и несоодветна исхрана, недоволната физичка активност, стресот, загадувањето на животната и работна средина и штетните навики.

Прекумерно јадење, во комбинација со хипокинезија и невро-емоционално оптоварување предизвикува најголем број модерни болести  на цивилизацијата:болести на мускулно-скелетниот систем, срцето и крвните садови, респираторниот систем, дигестивниот и разни невро-емоционални заболувања.

Движењето, оптималната физичка активност е услов за зачувување на здравјето на луѓето за нормално функционирање на органите и системите на човечкиот организам како целина. Секое претерано ограничување на моторната активност во контрадикација е со биолошката природа на човекот. Тоа предизвикува различни нарушувања и нарушувања на највиталните органи и функции на системот, кои се првично само функционални, а подоцна и со органски карактер. Недостатокот на оптимална физичка активност најлесно и најдобро можеме да го надоместиме преку соодветни програми на Рекреативни спортови.

Спортско рекреативните програми постигнуваат повеќе позитивни ефект врз телото на современиот човек. Ефектите од рекреативни спортски активности, во суштина може да се манифестираат на два начина:

-превенција, заштита и подигање на општото ниво: здравје, физички, функционални и работни способности, ефикасен одмор, опоравување, релаксација, забава и рекреација; селективни
-целни влијанија: превенција или ублажување на акутен замор, одмор, опоравување, превенција, ублажување или отстранување на хроничен замор (antizamorпрограми); оптимизација на телесната тежина-превенција и третман на дебелината; оптимизација локомоторен систем – спречување, ублажување или елиминирање на напнатоста, оптимизација на кардио-васкуларниот систем- зајакнување на срцевиот мускул, зголемување на еластичноста на крвните садови, анти-стрес програми- спречување, ублажување или отстранување на невро-емоционална напнатост: општо подобрување на сопствеите чуства, намалување на анксиозноста и депресивните состојби, за намалување на чувствителноста на нервен систем на стрес, релаксирање, опуштање.

Ако сакаме да го зачуваме  здравјето, да ги подобриме вештините, спречиме, ублажиме и елиминираме многу здравствени проблеми и пречки, да се чувствувате подобро, полесно и да се зголеми работната способност, ние мора да настојуваме да ги избришеме или да ги ставиме под контрола – пушењето, алкохолот, стресот и други фактори кои се закануваат на здравјето, и да се зголеми влијанието на факторите кои го чуваат и унапредуваат здравјето на луѓето. Систематско вежбање, правилниот избор и извршување на програми и спортска рекреација е физиолошки  најефикасен и најголем природен начин за зачувување и подобрување на здравјето.

Механизам на општа адаптација 
Спортско и рекреативните програми ефикасно придонесуваат за развој на невро-мускулниот систем, зголемување на силата, брзината, флексибилност и издржливоста и позитивно влијаат на активноста на многу други органи. За време на спортски и рекреативни активности волуменот на крв може да се зголеми 40-60 пати во споредба со ситуацијата во мировање. Ова обезбедува подобро снабдување на активни мускули и сите органи и системи на кислород ихранливи материи.

Спортските и рекреациските програми постигнуваат значајни ефекти врз општата механизам на адаптација, што е особено се гледа во:

-Подобрување на функцијата на централниот нервен систем и нервните регулативаи функцијата на органите   и системите во телото во целина;

-Зголемување на функционалниот капацитет и стабилноста на ендокриниот систем;

-Зголемување на енергетскиот потенцијал на организмот;

– Проширување на опсегот на транспорт на кислород ;

-Оптимизација на оксидативниот процеси, зголемување на формирање на митохондрија и економизација на метаболизмот.

-Интензивирање на употреба на масти како извор на енергија и намалување на вкупниот износ на масти во телото.

проф. Ангелче Гушев