Содржина на атлетиката

Атлетиката, позната и како лесна атлетика, е збир на спортови. Терминот потекнува од грчкиот збор „атлос“ што значи „натпревар“ и вклучува спортови кои генерално можат да се поделат на трчање, фрлање и скокови. Таа е дел од модерните Олимписки игри уште од нивното основање во 1896 година,а на жените им е дозволено да учествуваат дури во 1928 година.

Антиката и средниот век
Атлетика има долга поврзаност со  војување.  Трчање, одење, скокање и фрлање се меѓу најстарите спортови на сите времиња и нивните корени се праисториски, тие  настани кои ги знаеме како атлетика  и често се гледа како обука за борба во античка Грција. Атлетски настани се опишани во древните египетски гробници во Сахара, со илустрации на водење на “сед Евр фестивал” и високо скокање. Се појавува во гробници од уште 2250 година. Платон, кој околу 380 п.н.е. постави училиште со цел да се комбинираат интелектуална и физичка совршеност, беше ентузијаст за спортот како подготовка за војна. Најраните докази за атлетика датира од 3800 п.н.е. во Мемфис (стратегијата) и продолжија во различни форми, вклучувајќи ги античките олимписки игри кои денес се високо организирани натпревари. Таа исто така вклучува опуштена форма на забавна атлетика, каде што луѓето се натпреваруваат меѓу себе. Атлетика е сега целосно инклузивен обезбедување за јуниори,сениори,господарите и хендикепираните.

Модерната ера
Кралската воена академија, “Sandhurst” тврди дека прв ќе го прифатат овој спорт во 1812 и 1825, но без никакви докази. Најраните регистрирани луѓе, беше средбата организирана во “Shrewsbury”, “Shropshire” во 1840 година од страна на Кралската “Shrewsbury” школа Хант. Постојат детали од средбата во серија на писма напишани 60 години подоцна од C.T. Робинсон, кој беше ученик во1838-1841. Кралската воена академија во “Woolwich” одржа во организација на конкуренцијата во 1849 година, но првите редовни серија состаноци се одржа од Ексетер колеџот, Оксфорд од 1850 година.

Тркачки дисципини
Бидејќи кај децата ја развиваат флексибилноста, координацијата и брзината, а подоцна издржливоста,логично е прво да почнат со општ тренинг идните тркачи на кратки патеки и трчање преку пречки. Во трчањето преку пречки многу важен дел е и чувството за ритам, кој најдобро се развива во периодот помеѓу 9-12 година, што значи дека во тој период, преку општиот тренинг треба посебно внимание да се посвети и на развивањето на чувството за ритам.Спортското трчање во атлетиката се дели според должината на истрчаната патека :

– трчање на кратки патеки – тоа се кратки тркачки дисциплини во атлетиката, кои се на кратки растојанија – 100  метри,200 метри и 400 метри и се меѓу најстарите натпревари на трки
– трчање на средни патеки – Трчање на средна далечина од 800 метри, 1500 метри и 3000 метри
– трчање на долги патеки – долги тркачки дисциплини во атлетиката кои се на долго растојание од – 3000метри, на 5000 метри и 10.000 метри
– трчање преку пречки – тоа е атлетикаски настан во кој тим на тркачи директно се натпреваруваат против други тимови – 100 метри за жени, 110 метри за мажи, 200 метри мажи и жени, 400 метри за мажи и жени и 3.000 метри

Штафетско трчање – тркачите обично користат “слепо преземање”, каде што вториот натпреварувач стои на одреденото место  и почнува да трча кога првиот финалист ќе му ја предаде штафетата. Најчесто се трчаат штафети на 4х100 и 4х400 метри со четири измени
Трки со одење – трки со одење е долг спортски настан. Најчести се трките на 10, 20 и 50 километри.

Фрлачки дисциплини
Во фрлачките дисциплини претежно главна улога има силата и експлозивната сила, затоа што силата и експлозивната сила се развиваат покасно и тренингот за идните „фрлачи“ треба да започне при крајот на пубертетот. Тука спаѓаат :
– фрлање на ѓуле –  е атлетика настан кој вклучува “ставање” на метална топка на рамото и со засиен шут се фрла ѓулето колку е можно подалеку.
– фрлање на диск – е атлетска справа која по пат на ротациони движења фрлачот се стреми да ја исфрли што подалеку
– фрлање на копје – копијето е  втор фрлачки настан во фрлачките дисциплини после фрлање на диск. Тоа е атлетски настан каде што во еден објект се фрла копје, околу 2.5 метри во должина
– фрлање на кладиво – е атлетски настан каде целта е да се фрли металната топка со жицата што подалеку,а натпреварувачот да остане на поставеното место

Дисциплини со скокање, во сите скокачки дисциплини од пресудно значење е флексибилноста, координацијата, брзината кои се развиваат порано и експлозивната сила која се развива подоцна. Во скокачки дисциплини спаѓаат:
– скок во далечина – е атлетско настан во кој спортистите комбинираат брзина, сила и агилност во обид да скокнеш колку што е можно подалеку од точката на “полетување”
– трискок – Слично е на скок во далечина, но трискок се одвива на патеката која е од песок. Првобитно, спортисти ќе направат чекори на истата нога двапати пред да скокнат во јама, но ова е изменета на сегашната “рипање, чекор и скок”

– скок во височина – е атлетически настан во кој конкуренти  скокаат во височиина над хоризонталната лента поставена во височина и се врати кон слетувачката област (душек)
– скок со стап – е атлетика настан во кој едно лице користи долг, флексибилен стап (кој денес е најчесто направени од фиберглас или карбонски влакна) како помошно средство да скокнеш што повисоко

Повеќебојни дисциплини
– седмобој (жени) – е атлетска комбинација на настани. Еден натпревар е составен од седум настани. Името потекнува од грчкиот  hepta (седум) и и Athlon (натпревар).Натпреварувачот во седмобој е наведен како heptathlete.
– десетобој (мажи) – е комбинација на настани во атлетика кој се состои од десет атлетски дисциплини. Зборот десетобој е од грчко потекло (од δέκα deka [десет] и αθλος athlos [натпревар])

проф. Ангелче Гушев